Şirketlerde Yönetim Zafiyeti
Nefise Köylü
Çoğumuz büyük şirketlerin ince eleyip sık dokuyarak karar aldığını zannederiz. Bireylerin duygusal kararlar aldıklarını ama kurumsal şirketlerin böyle zafiyetleri olmadığını düşünürüz.
Ben de iş hayatımın ilk yıllarında kurumsal şirketlerin hatasız kararlar aldığına inanırdım. Fakat deneyim kazandıkça durumun böyle olmadığını anladım.
Şirketler de karar alırken hata yaparlar. Sanılanın aksine görkemli yönetim kurulu salonlarında ya da toplantı odalarında alınan kararların pek çoğunda “akıl sapması” vardır.
Etkili karar almak için yöneticilerin kendilerini 12 tuzaktan korumaları gerekir:
1- Alınacak karar, kararı alanlar arasındaki bir kişinin ya da bir gurubun çıkarına hizmet ediyor mu? Eğer böyleyse bu kararı almamak daha doğrudur.
2- Kararı alanlar kendi kararlarına aşık olup eksiklerini göremiyor olabilirler mi? Eğer kararı tartışmaya açmıyorlarsa, kararı ertelemek daha doğru olabilir.
3- Karar alırken, kararı alan gruptaki herkes kendi gerçek görüşünü dile getirmiş midir yoksa uyumlu olmak adına karara onay mı vermiştir? Eğer söz konusu karar kimsenin aykırı görüşü olmadan, oy birliğiyle alınmışsa muhtemelen yanlış bir karar alınmıştır.
4- Karar alırken, geçmişten kaynaklanan aşırı iyimserlik etkisiyle mi karar alınmıştır? Acaba içinde bulunulan durum aslında geçmişteki durumdan farklıyken karar alanlar geçmiş durumla zorlama benzerlikler mi kurmuşlardır? Böyle yaparak geçmişteki başarılarını tekrar edeceklerini mi beklemektedirler?
5- Karara varırken değerlendirmeye alınan seçenekler tarafsız bir şekilde değerlendirilmiş midir? Yoksa hep “akla yatan” seçenekler mi yüceltilmiştir?
6- Acaba sadece eldeki verilerden hareketle mi karar alınmıştır? Yoksa kararı etkileyecek önemli bazı bilgiler atlanmış olabilir mi?
7- Karara giderken seçenekler nasıl oluşturulmuştur? Gerçekten bütün seçenekler değerlendirilmiş midir?
8- Bu karar için özel bir inceleme ve değerlendirme yapılmış mıdır? Yoksa geçmiş deneyimlerden hareketle bir genelleme mi yapılmıştır?
9- Bu karar geçmişte yapılan bir hatayı telafi etmek için mi alınmaktadır? Eğer böyle bir durum varsa mutlaka çok tedbirli olmak gerekir. Kararı gözden geçirmek daha yararlı olabilir.
10- Acaba karar alıcılar kendilerine fazla güveniyor olabilirler mi? Bu güvenle muhtemel zorlukları ve engelleri küçümsüyor olabilirler mi?
11- Peki, “kötü durum senaryosu” düşünülmüş müdür? İşler yolunda gitmezse ne yapılacağı öngörülmüş müdür?
12- Alınan karar çok kötümser bir yaklaşımın sonucu olabilir mi? Karar alıcılar risk almaktan korktukları için alınması gereken karar yerine aşırı tedbirli bir karar almış olabilirler mi?
Kişisel kararlarımızda hiçbirimiz bu kadar akılcı davranmıyoruz ama etkili karar almak isteyen şirketlerin profesyonel ve rasyonel yaklaşım yöntemini dikkate almaları gerekir.
Bir işyerinin ideal amacı kar etmektir. Şirket kurucuları işin başında çarkı kendi elleri ile döndüren kişilerken, zamanla dönen çarkın birer dişlisi olurlar.
Tabi çarkın sorunsuz ve sıkıntısız, süreklilikle dönmesi ve kar sağlaması gerekir. Yönetim, organizasyon, ar-ge, planlama, satış, finans, insan kaynakları vb. idari mercilerde meydana gelecek olan tüm kaotik süreçler. Sorunsuz işleyen çarkın bozulmasına neden olur.
O yüzden yönetim kanadında alınacak her karar ve bu kararlar neticesinde belirlenecek yol haritası çok büyük önem taşımaktadır.
Orta ölçekli ve yüzü büyümeye dönük birçok şirket profesyonel yönetim danışmanlık hizmeti alarak yönetim kanadındaki profesyonel ve rasyonel olmayan davranışların doğrudan önüne geçmeye çalışmaktalar.
Bir şirkette kişisel çıkarların ön planda tutularak alınmış olan her rasyonellik ve profesyonellik dışı karar sonun başlangıcı gibidir. Bu tarz yönetim hataları işletmeyi zamanla boğacaktır.
Önce karlılık azalır, sonra dedikodular çoğalır, iş gücü verimliliği düşer ve adım adım tatsız sona yaklaşılmış olur.
Emek verilip büyütülmüş, bin bir zorluk uğraşlı çalışmalar neticesinde atlatılmış ve sonunda istihdam sağlayan ve katma değer üreten bir şirket haline gelmiş işletmeler için DOĞRU KARARLAR, BOL KAZANÇLI GÜNLER DİLİYORUM.
