Geleceğin Savaşlarında Sonuç Değiştiren Güç Çarpanı Olarak Türk Sihaları

İnsansız hava araçları (İHA) ve silahlı insansız hava araçları (SİHA) teknolojinin gelişmesiyle birlikte popüler hale gelmiştir. İHA’lar, keşif, gözetleme, hava fotoğrafçılığı, tarım, inşaat gibi çeşitli alanlarda kullanılmaktadır. İHA ve SİHA’lar ise savunma amaçlı olarak da kullanılmaktadır. Savaş alanlarında ya da terörle mücadelede, hedef belirleme, keşif ve gözetleme gibi amaçlarda öne çıkarlar. İnsansız hava araçlarının, zaman, maliyet ve iş gücü açısından birçok avantajı bulunmaktadır^[1]. Türkiye dünyada İHA VE SİHA  üreten 8 ülke arasında yer almaktadır. İHA ve SİHA’lar arasındaki fark ise adından da anlaşılacağı gibi SİHA’ların silahlı olmasıdır. İHA’lar yalnızca keşif ve gözetleme yaparken, SİHA’lar ise gözetleme ve keşfin yanı sıra, belirlenen hedefleri imha etme kabiliyetine de sahiptir.

SİHA Üreten Ülkeleri şöyle sıralayabiliriz: ABD, İsrail, Çin, İran İtalya, Hindistan, Pakistan, Türkiye.^[2]

Türkiye’nin ürettiği insansız hava araçları olarak şu ürünleri sayabiliriz. Bayraktar Akıncı,  Bayraktar DİHA,  Bayraktar Mini İHA,  Bayraktar TB2,  Bayraktar TB3, Havelsan BAHA, STM Kargu,  Aksungur,  Anka,  Anka-3,  Baykuş, Gözcü,  Martı, Süper Şimşek, Şimşek, Vestel Karayel^[3]

Askeri İHA alanında ABD ve İsrail'e bağımlı kalmak istemeyen Türkiye'nin üretime başlamasıyla büyüyen sektör, bugün ileri teknolojileri kullanan araçlar üretiyor.

Türkiye'de İHA üretiminde öncü olan şirketler ise şunlardır: TUSAŞ (Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş.) ve Baykar. Aynı zamanda Vestel ve STM (Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş.) de askeri alanda İHA üretimi yapan şirketlerdendir.

Baykar'ın ürettiği Bayraktar TB2 adlı SİHA, sektörün en iyilerinden ve en çok bilinen SİHA’lardan biri olarak tanımlanıyor.

Özellikle füze taşıyabilen en küçük SİHA'lardan biri olması dolasıyla rakiplerinden ayrılıyor.

Bayraktar TB2, keşif, sürekli havadan gözetleme ve istihbarat görevlerini yerine getirmesi açısından bir İHA, mühimmat yükünü hedefe ateşleyerek imha etmesi açısından ise SİHA olarak kullanılabiliyor.

Askeri İHA’lar konusunda uzman Gettinger önce İsrail'in sonra da ABD'nin 1970'li ve 1980'li yıllarda üretime başladığını söyler, Türkiye'nin yeni neslin İHA üreticileri arasında olduğunu vurgular.Bu kategoride yer alan diğer ülkeler ise Çin ve Fransa. Gettinger'in geliştirdiği İHA Veritabanı adındaki çalışmaya göre en az 95 ülkenin askeri alanda İHA üretme çabası var.En az 60 ülke ise 267 İHA'yı çalıştırır hale getirmiş durumda.^[4]

NATO'nun Yükselen Güvenlik Sınamalarından Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı David Van Weel, Türkiye'nin insansız hava araçlarının Ukrayna-Rusya savaşında büyük rol oynadığına değinerek, “Ukrayna’daki Türk SİHA’ları modern savaşlarda yapılabilecek yeniliğin gerçekten iyi bir örneği olduklarını düşünüyorum” dedi.

Ukrayna-Rusya savaşında kullanılan bomba, uçak ve tank gibi araçların “geleneksel savaş” kategorisine girdiğini belirten Weel, aynı zamanda savaşın modern teknoloji ile de yürütüldüğünü aktardı.

 Genel Sekreter Yardımcısı Weel; “İnsansız hava araçlarının son teknoloji savaş uçağı ile karşılaştırırsanız büyük bir tutarsızlık ortaya çıkacaktır. İHA-SİHA çok daha ucuzdur ve daha az yeteneğe sahiptir. Ancak savaşın neresinde olduğunuza bağlı olarak büyük bir somut örnek sağlar.”^[5] İfadelerini kullandı.

Ayrıca Azerbaycan'ın, Türkiye'den ithal ettiği İHA ve SİHA'lar ile askeri alanda üstünlük elde ettiği ifade de edilmiştir.

Karabağ'daki savaş öncesinde de Türkiye'nin askeri İHA ve SİHA alanında dünyanın önde gelen ülkeleri arasına girdiği çok sayıda savunma endüstrisi analisti tarafından dile getirilmişti.^[6]

Baykar İnsansız Hava Aracı Sistemlerinin Türkiye'nin Bahar Kalkanı Harekâtı'nda dünyada ilk kez sürü SİHA operasyonu icra ettiğini açıklandı. Baykar İnsansız Hava Aracı Sistemleri Genel Müdürü Haluk Bayraktar, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “İHA Komuta Kontrol Yönetim Sistemi Merkezi koordinasyonunda Bahar Kalkanı Harekâtı'yla dünyada ilk kez sürü SİHA operasyonu icra edildi. Milli teknolojiler ile destan yazan kahraman güvenlik güçlerimize minnet ve şükranla...” açıklamasını yaptı.

Bahar Kalkanı Harekatı’nda Türkiye’nin yerli ve milli silahları yoğun olarak kullanıldı. Özellikle insansız hava araçlarının başarısı hem ulusal hem de uluslararası basında gündem oluşturdu. Türkiye’nin insansız savaş araçlarıyla savaşlara ayrı bir konsept getirdiği vurgulandı.^[7]

Associated Press, Rusya’nın yaklaşık üç haftadır bombardımanına hedef olan Ukrayna’nın, Türk SİHA’larla kentleri savunmasının Batılı askeri uzmanları şaşırttığını yazdı:

Bayraktar’ın ürettiği “TB2” modeli SİHA’ların şu ana kadar Azerbaycan, Libya, Fas ve Etiyopya aralarında olmak üzere onlarca ülkeye satıldığını aktaran AP, uluslararası savunma uzmanlarının görüşlerine atıfta bulunarak “ucuz ama öldürücü” tanımlamasını yaptığı SİHA’ların Ukrayna’nın savunmasını önemli ölçüde güçlendirdiğini yazdı.

Merkezi Londra’da bulunan Birleşik Kraliyet Hizmetleri Enstitüsü’nde çalışan Jack Watling, Rusya’nın savaş alanında kendi hava savunma sistemini kurmadan önce Türk SİHA’larının beklenmedik başarı elde ettiğini bildirdi.^[8]

Fransız Le Monde gazetesi, Ankara'nın yeni nesil SİHA’larla Libya'nın Birleşmiş Milletler nezdindeki meşru temsilcisi Ulusal Mutabakat Hükümeti'ni destekleyerek bu ülkedeki güç dengesini değiştirdiğini ve ülkenin doğusundaki gayrimeşru silahlı güçlerin lideri Hafter'i zayıflattığını yazdı.

Hafter milislerinin 13 Nisan'da başkentin yaklaşık 70 kilometre batısındaki Sabrata ve Surman kentlerinden çıkarıldığı aktarılan haberde, "Hafter güçlerinin sahadaki kazanımlarını kaybetmeye başladığı ve ülkenin batısında ellerindeki son bölgeler olan Vatiyye Askeri Üssü ile Terhune kentinin de hükümet güçlerinin hedefinde" olduğu belirtildi.^[9]

SONUÇ

Gelecekte savaşlar nasıl olabilir?

İnsanoğlunu çağlar boyunca savaşlara iten pek çok neden oldu. Bu nedenlerin verdiği motivasyon, düşmana karşı verilen savaşta en önemli güç unsurlarının başında geldi; ancak savaşta düşmana üstünlük sağlamak çok daha fazlasını gerektirmekte, çağın bilgi ve teknolojisinden bağımsız olarak kendi yeteneklerinin farkında olmayı, onları etkin bir şekilde kullanabilmeyi ve her daim düşmandan daha üstün bir yeteneğe sahip olmayı mecbur kılmaktadır. Bu yeteneğin çağın teknolojisiyle entegre olması ise düşmana karşı en önemli caydırıcılık faktörlerinin başında gelmektedir. Her bir yenilik, bir önceki savaştan ya da çatışmadan alınan derslerle olgunlaştırılmıştır.  Amerikan 3. Dünya Savaşı senaryosu dünya medyasında tartışılırken, Selçuk Bayraktar'ın öngörüleri eşliğinde, İHA-SİHA devriminden sonra, Türk İnsansız Savaş uçağı (TİHA) konusuna daha yakından bakalım. Selçuk Bayraktar Türkiye'yi, geleceğin hava savaşlarına hazırlıyor. Açıkladığı son proje: İnsansız Savaş Uçağı: Kızılelma. Akıncı'nın seri üretimden sonra, insansız muharip uçağa Kızılelma’ya yönelindi. Halihazırda dünyada bu alanda geliştirme çalışmaları yürütüyor. İnsansız savaş uçağı teknolojisi savaşların geleceğini değiştirecek, gelecekte 5. nesil savaş uçaklarının yerine geçecek. Kızılelma ileride Hava- Hava, Hava-Yer akıllı füzeleri ve seyir füzeleri taşıyabilecek. Radar görünmezliği bulunacak. Dünyada bu alanda geliştirilmiş diğer prototiplerden farklı ve büyük bir kuvvet çarpanı oluşturacak. En önemli yönü ise TCG Anadolu uçak gemisi gibi kısa pistli gemilerden iniş ve kalkış yapabilecek olması.^[10]

Yapay zekanın ağırlıklı olarak dünya genelinde silah geliştirmek için kullanılacağını vurgulayan ünlü milyarder Elon Musk ise şu ifadeleri kullandı: “Savaş alanında herhangi bir insanın yapabileceğinden daha hızlı tepki verebilen daha gelişmiş silahlara sahip olmak, gerçekten yapay zekanın yapabileceği bir şey”

Elon Musk da SiHA’la ilgili benzer görüşlere sahip. Gelişmiş ülkeler veya en azından insansız hava aracı kabiliyetine sahip ülkeler arasında gelecekteki herhangi bir savaş, büyük ölçüde insansız hava aracı savaşları olacaktır. Savaşın kaderini bunlar belirleyecek.^[11]

Dünya basınında ise şu görüşler var bu teknoloji ile ilgili: “Selçuk Bayraktar yarının savaşını planlıyor” Türkiye'nin “SİHA” alanında hala yükseldiğine vurgu yapan İsviçre medyası şu ifadelere yer verdi:

"Dron ulusu mevcut olan Türkiye eski doktrinleri savunan rakiplerle uğraşıyorlarsa gelecekte savaş alanlarında daha da hakim olacaklar. Selçuk Bayraktar yeni insansız hava araçlarıyla yarının savaşını planlıyor ve bu konuda oldukça başarılı. Savaş alanı silah sektöründeki en iyi reklamdır. Bu Türk SİHA'ları için de geçerli gibi görünüyor."^[12]

Sonuç olarak SİHA teknolojilerinin Türk şirketleri tarafından başarılı biçimde geliştirilmeleri ve uygulanmaları sebebiyle günümüz savaşlarındaki etkilerini göz önünde bulundurarak geleceğin savaşlarında özellikle 5.nesil uçaklardan sonra çok büyük etkileri olacağını geleceğin savaşların SİHA’larla-SİHA’lar, TİHA’larla-TİHA’lar ve bunlara karşı koyacak hava savunma sistemleri arasında olacağını söyleyebiliriz. Türkiye bu teknolojilerde olan üstünlüğünü koruduğu ve Kızılelma TİHA gibi yeni araçlarla daha da geliştirdiği takdirde gelecekteki savaşlarda çok büyük başarılar elde edecek ve gelecekteki savaşları üstünlükle kazanacaktır.