Diyet deyip geçmeyin
Merve Saatçi
“Diyet” kelimesinin bir çoğumuzda çağrıştırdığı şey zayıflama ve yasaklar. Ancak diyet, kişiye özgü hazırlanan yeterli ve dengeli beslenme örüntüsü anlamına gelmektedir. Sosyal medyada bile birçok diyet dolaşırken gelin hangi diyetler sizin için uygun değil ve bunu nasıl anlarsınız? İnceleyelim.
Çok Düşük Kalorili Diyetler: Günde 400-700 kalori sağlayan diyetlere, bol sıvı ve çiğ sebze tüketimi ön plandadır. Haftada 2-3 kilo verdirmeyi vaat etseler de sağlıklı kilo kaybı için önerilen rakamlar haftalık 0,5- 1 kilodur. Günde 1000 kalorinin altında enerji alımı sağlık için uygun değildir.
Formüla Diyetler: Öğünlerde normal besinler yerine hazır paketli toz veya sıvı formda ürünler kullanılır, protein içeriği yüksek olan diyetlerdir. Tek yönlü beslenilmesi ve düşük kalorili olmasından dolayı sağlık için uygun bir beslenme sistemi değildir.
Atkins Diyeti: Günlük ortalama 2000 kkal enerji içeren bu programda enerjinin %70' i yağdan gelir, karbonhidratlardan oranı ise oldukça düşüktür. Uygulayan kişilerde aşırı kolesterol alımına bağlı olarak kolesterol artışı, damar sertliği ve bazı mineral eksiklikleri görülebilir. Kısa sürede fazla kilo kaybı görülebilir ancak normal beslenme alışkanlığına dönüldüğünde kısa sürede tekrar kilo artışı görülebilir.
Tek Tip Besin Diyetleri: Lahana diyeti, ot diyeti, hurma diyeti, soğan çorbası diyeti gibi diyetler tek tip besinlerin kullanıldığı diyetlerdir. Halsizlik, düşük tansiyon, baş ağrısı, sinirlilik, bulantı, kusma; uzun dönemde ise, saç dökülmesi, kuru cilt, safra taşları, adet düzensizlikleri, kolesterol ve ürik asit düzeylerinde yükselmeler görülebilir.
Kan Grubunuza, Burcunuza Göre Diyetler: Bu diyetlerin içeriğinde kan grubunuza, burcunuza göre size iyi ve kötü gelen besinler yer almaktadır. Sadece kan grupları veya burçlar baz alınarak bu şekilde yapılan sınıflandırmaların hiçbir bilimsel dayanağı yoktur.
Yanlış diyet uygulamalarında karşılaşabileceğiniz bazı problemler:
Yorgunluk ve Kramplar: Uzun süreli tek tip beslenmeyle birlikte dengesiz beslenmeye bağlı olarak bir süre sonra vitamin-mineral eksiklikleri ve bağışıklık problemleri yaşayabilirsiniz. Kramplar magnezyum eksikliğinin habercisi iken; demir ve b12 eksikliği yorgunluk ve halsizliğe neden olabilir.
Sindirim Problemleri: Yanlış ve sağlıksız bir diyet, sindirim sorunlarını da beraberinde getirecektir. Yetersiz diyet posası alımına bağlı olarak kabızlık görülen en sık problemlerden biridir.
Bozulmuş Metabolizma: Hızlı kilo kaybını hedefleyen popüler diyetlerde gelende verilen kilo kaslardandır. Vücudun enerji harcadığı bölüm olan kas dokusundaki kayıplar sonucunda vücudun çalışması yavaşlar, metabolizma hızı düşer ve verilen kilo hatta daha fazlası çok kısa sürede geri alınabilir.
Adet Düzensizliği: En sık karşılaşılan hormonal bozukluk adet düzensizlikleridir. Bozulan metabolizma hormonlarda dengesizliğe yol açarak adet düzensizliğine neden olabilir.
Hafıza Kaybı ve Depresyon: Yine tek tip beslenme durumunda ortaya çıkan Omega-3 eksikliği, konsantrasyon kaybına, unutkanlığa ve depresyona neden olabilir.
