Kurban Bayramı Yaklaşıyor
Beste Demirci
Bu sene 28 Haziran- 1 Temmuz 2023 tarihleri arasına denk gelen kurban bayramına iki haftalık bir süre var. Kurbanın faziletleri, kurbanlık seçiminde dini açıdan dikkat edilmesi gerekenler her yıl Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından defalarca tekrarlanmaktadır. Ancak bu hafta dikkat çekmek istediğim konu hayvanlardan hayvanlara ve insanlara geçen birçok hastalığın bulunduğudur. Kurban kesimi sırasında dikkat edilmesi gereken konulardan en önemlisi kesim güvenliğidir. Kurbanını bir an önce kestirme isteği maalesef bazı durumların oluşmasına neden oluyor. Öncelikle kesim sırsında hayvanın strese girmemesi dini açıdan kul hakkını ön plana çıkarırken, sağlık açısından da kesim sonrasında etlerin kalitesini etkilemektedir. Acele ve kontrolsüz bir şekilde yapılan kesimler kesim sonrasında pay olarak dağıtılan veya ikram için ayrılan etlerin hızlı sürede kokuşmasına, bozulmasına bile yol açabiliyor. Kesim sırasında kullanılan alet-ekipmanın mutlaka sık sık dezenfekte edilmesi oldukça önemli. Kesimlerin belediyeler tarafından ayrılan ve İl/İlçe Tarım Müdürlükleri denetlenen mezbaha veya kesim yerlerinde yapılması gerekiyor. Kesim için ayrılan yerlerde vardiya sistemi ile çalışan veteriner hekimler hayvan hastalıkları konusunda halk sağlığını tehlikeye düşürecek durumları önlerken, kasaplar ve yardımcı personel de kesimin doğru ve acısız şekilde yapılmasını sağlıyorlar. Halk sağlığını etkileyen başta Şarbon hastalığı, tüberküloz, kist hidatik vb. daha sayamadığım nice hastalık etkeni denetimi yapılan kesim yerlerinde bertaraf ediliyor. Ancak bayram telaşı içerisinde buna dikkat etmeyen vatandaşların hastalık etkenlerini gözden kaçırabileceği de göz ardı edilmemeli. Hayvanların nasıl zapt-ı rapt edileceği uzman kişiler tarafından kolaylıkla yapılırken, hayvanla az teması bulunan kişiler daha hayvanın araçtan indirileceği andan itibaren zorluklar yaşıyorlar. Her sene ekrana yansıyan kurban kazaları umarım bu sene olmaz.. Ancak kurban bayramı yoğunluğu, kesimin sıklığı mezbahalarda ve kesim alanlarında işlemlerin yoğun olmasına sebep oluyor. Vardiya sistemi ile tam zamanlı çalışan kesimhanelerde ve özel kesim alanlarında randevu ile günlere ayrılarak uzman kişilerin bulunduğu bu alanlarda kesim yapılırsa hayvan (kul) hakkı yönünden ve halk sağlığı yönünden daha güvenli bir kesimin gerçekleşeceği aşikardır.
Verem olarak bilinen tüberküloz hastalığının etkeni mikobakter türü olan Mycobacterium tuberculosis’dir. Ayrıca mikobakteriler insanlarda ve sığır, koyun, keçi, geyik, keseli sıçan, porsuk, fil, köpek, kedi, kuş, amfibi ve balık gibi çok çeşitli hayvan türlerinde önemli hastalıkların etiyolojisini oluşturmaktadır. Dahası, M. bovis gibi türler ciddi zoonotik patojenleri temsil etmektedir ve insanlar, evcil çiftlik hayvanları ve yaban hayatı arasında önemli etkenler haline gelmiştir. Yaban hayatı ile iç içe olan ilimizde kurban atıklarının da kontrolsüzce doğaya atılması (ki hayvanların kazıp çıkaramayacağı şekilde gömülmesi gerekmektedir) hem doğanın kirlenmesine sebep olurken, hastalık etkenleri ile başka canlıların da hayatlarını olumsuz etkiliyor. Yaban hayatta kurda kuşa yem olsun diye doğaya atılan kurban parçaları, “iyi niyetli yaklaşımlar” bilmeden birçok canlının hayatlarının olumsuz yönde etkilenmesine daha farklı bir bakış açısıyla birçok kulun hakkına girilmesine sebep olmaktadır. Verem hastalığı bunlardan sadece biri, Şarbon hastalığını taşıyan bir materyalin doğaya atılması o bölgenin 60 sene kirli kalmasına sebep oluyor. Doğanın kendi elimizle tek seferde 60 sene gibi bir insan ömrünün büyük bir kısmını oluşturan zaman dilimini etkilediğimizi düşünürsek sadece sağlık açısından değil dini açıdan da ne kadar hassas hareket etmemiz gerektiğine dikkat edilmelidir.
Kesim sırasında farklı gördüğünüz şüpheye düştüğünüz her durumda; İl/İlçe tarım müdürlüklerinde görevlendirilen veteriner hekimler, Veteriner Hekimler Odası tarafından görevlendirilen serbest veteriner hekimler, Belediyeler tarafından görevlendirilen veteriner hekimler her sene olduğu bu sene de sahada tam zamanlı olarak görev alacaklar. Görevli olan personellere ilgili kurumların web sayfalarından veya bildirilen irtibat numaralarından ulaşabilirsiniz… Amacının sadece et tüketmek olmadığı Kurban bayramının hassasiyetlerinin yerine getirilmesi sizlerin elinde….
Kurban bayramınız şimdiden mübarek olsun… Sağlıcakla kalın…
