'Suriyelilere kritersiz çalışma izni verilmeye başlandı'

SGK KADİM DAİRE BAŞKANI YAKUP SÜNGÜ: Türkiye Cumhuriyeti ve Avrupa Birliği’nin finanse ettiği ve İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Program Otoritesi, Sosyal Güvenlik Kurumu ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından kayıt dışı istihdamı engellemek amacıyla ortaya çıkan Kayıtlı İstihdamın Teşviki Projesi (KİTUP) kapsamında ilimize bilgilendirme toplantısı yapıldı. Serender Park Otel’de düzenlenen bilgilendirme toplantısına Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Kadim Daire Başkanı Yakup Süngü, SGK İl Müdürü Oktay Öztanç, KİTUP II Projesi İletişim Uzmanı Emel Esen Altun katıldı. Toplantıda açılış konuşmasını SGK İl Müdürü Oktay Öztanç yaptı. Bu proje kapsamında özellikle gençler ve çocukların bilgilendirileceğini söyleyen Öztanç; “Bu kültürü gençlere aktararak bilinçli bir gençlik oluşmasını sağlamak istiyoruz” ifadelerini kullandı. “KAYIT DIŞI İSTİHDAM TARIM DA YÜZDE 82'LERDE” Toplantının devamında bilgilendirme de bulunan Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Kadim Daire Başkanı Yakup Süngü, yerel medya aracılığı ile vatandaşlara ulaşacaklarını ifade ederek; “Muhtarlar bizim uç beylerimiz hem devleti hem hükümeti temsil ediyor. Muhtar devletin nezdinde devleti, köyün nezdinde köyü temsil ediyor. Köyde bir sorun olduğunda, vatandaşlarımız genelde muhtara soruyor. Kayıt dışı istihdam da son yıllarda düşüş oldu. Kayıt dışı istihdam tarım da yüzde 82'lerde. Tarım daha çok köy yerlerine yapıldığı için yüzde 82'lerde. Elit tabakanın bilgilenmesi ve toplumun bilgilenmesi hedeflediğimiz için buraya geldik” dedi. “BİZ NEREDEYSEK, DEVLET ORADADIR” Sosyal güvenliğin önemine değinen Süngü, herkesin zaman içinde yaşlanıp, öleceğini ifade ederek; “Öldüğümüzde eş ve çocuklarımıza maaş bağlanması için, gelir ve aylık bağlanması için bir korumaya ihtiyaç var. Sosyal Güvenlik hakkı Anayasa'da geçiyor. Devlet gerekli teşkilatı kurar ibaresi geçiyor. Biz neredeysek, devlet oradadır. En ufak bir aksama ve sorunda maaş bağlanması gerekiyorsa maaş bağlanır, sağlık yardımı yapılması gerekiyorsa, sağlık yardımı yapılır. Kayıt dışı çalışanlara maaş bağlayamıyoruz. Devlet her zaman yanı başımızdadır, biz neredeysek, devlet oradadır. Devlet olarak kayıt dışı istihdamı tespit edemezsek sorumlusu biziz. Ne kadar çok insana ulaşırsak, ne kadar çok insana farkındalık yaratırsak, devlet olarak hepimizin geleceğini etkiler. Kayıt dışıyla mücadele ederken stratejik plan lazım. Devletim tüm kurum ve kuruluşlarının toplumun bir sorunudur. 20 kattrilyon bir açık var. Eğer kayıt dışı çalışanlarla çok ciddi mücadele edilmeseydi 80-90 kattrilyonu bulurdu. Bu yük bütün kayıtlı çalışanların omuzlarına binerdi. Sigortasız çalışanlar hastalık, ölüm ve çocuklarının hakları gibi hizmetlerden faydalanamaz. Kayıt dışı çalışanlar haksız yardım alıyor. Sigortasız çalıştığı için gıda ve yakacak gibi hizmetlerden faydalanabiliyor. Dizilerin içerisine bilgilendirme videoları koyduk. İnsanları sıkmadan bilgilendirme yapıyoruz ” diye konuştu. “10 ADET TEŞVİK VAR VE ONDAN YARARLANAMIYORLAR” Bir kişiyi kayıt dışı çalıştırmanın cezasının olduğunu vurgulayan Süngü, bu cezanın 40 bin TL civarında olduğunu söyleyerek; “Bu miktar altı kişinin bir yıllık primine tekabül ediyor. Bunu yapıyorlar ayrıca bizim uyguladığımız teşviklerden yararlanamıyorlar. 10 adet teşvik var ve ondan yararlanamıyorlar. Denetmen sayımız bin 400 önümüzde ki yıllarda sayısı artacak ve denetimi sıklaştıracağız” diyerek bilgi verdi. Sistemli bir çalışma ile kayıt dışı çalışan oranını yüzde 50’lerden 30’lara indirdiklerini söyleyen Süngü, bu oranın bir puan düştüğünde bile 1 milyar 500 milyon katkısı olduğunu söyleyerek; “Avrupa’da yüzde 15’lerde bizde bunu sağlarsak SGK’nın açığını kapatırız ve hizmetlerimiz daha kaliteli hale gelecektir. Devlet olarak üstümüze düşeni yaptığımız zaman, vatandaşta kendi üzerine düşeni yapacaktır” dedi. “BAKANLIĞIMIZ ÇALIŞMA İZNİNİ SURİYELİLERE KRİTERSİZ OLARAK VERMEYE BAŞLADI” Yakup Süngü ülkedeki mülteci sorunun etkilerine de değinerek konuşmasını şu şekilde sürdürdü: “Biz hangi şartları fırsat olarak kullanıp, daha çok insana ulaşıp, daha çok sesimizi duyurmanın peşindeyiz. Mülteci olayı genel bir sorun. Mülteci sorununun SGK’ya yansıması da vardır. Türkiye’deki mültecilere üzülüyoruz. Keşke daha iyi bakabilsek diye de vicdan azabı duyuyoruz. Bu bir Dünya sorunu. İrticanın da birçok sorunu var. Kültüre, yatırımlara, sosyal güvenliğe olmak üzere birçok boyutsal sorunu vardır. Herhangi bir yabancının Türkiye’de çalışabilmesi için çalışma izni alması lazım. Bu izni almak içinde çeşitli kıstaslar var. Fakat Suriyeliler geldikten sonra, sorun gerçekten bir insanlık sorunu olduğu için, Bakanlığımız çalışma iznini başvuran Suriyelilere kritersiz olarak çalışma izni vermeye başladı. Fakat işverenin müracaat etmesi gerekiyor. Çalışma izni çıktıktan sonra çalıştırabiliyor. Gerekli izin olmadan çalıştırıldığı tespit edildiğinde çok yüklü cezalarla karşılaşır. Suriyelilere ilk geldiğinde ucuz işçilik gözü ile bakıldı. Şu anda Türk işçiyle başa baş geldiler. Biz Bakanlık olarak bunu bir insanlık sorunu olarak gördüğümüz için, çalışma izninde kıstasları kaldırarak veriyoruz. Her şekilde asgari ücretin altında bir ücret ödememesi gerekiyor. Bunun altında da bir ödeme yaparsa bununda cezası vardır. Bu durum ne zaman ortaya çıkarsa çıksın bunun cezası ile karşılaşır. Mültecileri de çalıştırmamakta ayrı bir insanlık sorunu haline gelir. Bir şekilde geçimlerini sağlamaları gerekiyor. Eğer gereken izinler alınırsa, çalıştırılmasında bir sakınca yoktur” dedi. “REFORMU YAPTIK, ŞU ANDA RÖNESANS’I YAPIYORUZ” Türkiy’nin SGK açısından diğer ülkelere göre değerlendiren Süngü, Türkiye G20’nin içinde yer alan bir ülke olduğunu hatırlatarak; “Avrupa’daki birçok ülkenin ilerisindeyiz. Avrupa’daki bazı ülkelerde SGK anlayışı kültürel olarak oturmuş konumda. O konuda biraz bizden ilerideler. Onlar kayıt dışında daha çok yabancı işçilere karşı mücadele ediyorlar. Fakat bizde sosyal güvenlik primi toplama bizde daha derli toplu, onlarda daha dağınık. Bizim sistemiz da düzgün. 2008 yılında SGK konusunda reform yaptık. Bunu yaparken de birçok ülkede incelemede bulunduk. Onun için bizim sistemimiz daha iyi kurgulandı. Piramitsel bir yapımız vardır. Reformu yaptık, şu anda Rönesans’ı yapıyoruz. Reforma ihtiyacımız yok, vatandaşlarımızı bu konuda bilgilendirme ihtiyacımız var. Türkiye bu konuda model ülke haline geldi” dedi. “ETKİN REHBERLİK VE DENETİM YOLUYLA KAYITLI İSTİHDAMIN TEŞVİKİ” PROJESİ NEDİR? Peki “Etkin Rehberlik ve Denetim Yoluyla Kayıtlı İstihdamın Teşviki” projesi tam olarak nedir? “Etkin Rehberlik ve Denetim Yoluyla Kayıtlı İstihdamın Teşviki” projesi, vatandaşların sosyal güvenlik haklarından mahrum kalmalarına, haksız rekabete sebep olan ve ayrıca sosyal güvenliğin sürdürülebilirliğini olumsuz etkileyen kayıt dışı istihdam sorununun çözümüne katkıda bulunmak amacıyla uygulamaya konuldu. Sosyal Güvenlik Kurumu, uygulamaya koyduğu bu projeyle işgücü piyasasındaki kayıtlılığı ve farkındalığı artırmayı, kayıt dışı istihdam ile mücadelede ilgili kurum ve sosyal ortaklar arasında işbirliğini güçlendirmeyi ve eşgüdümün geliştirilmesini sağlayarak bilinçlendirmeyi amaçlıyor. Konuşmaların ardından geçtiğimiz aylarda medyaya da yansıyan Taşköprü ilçesi Bademci köyü Muhtarı Yılmaz Akarsu’nun köyünde evlenecek olan genç kızlara evlilik şartı için koymuş olduğu SGK girişi şartı için plaket verildi.