Bu Raporla Yatırım Fikirleri Oluşacak

Kastamonu'da yatırımcıları yönlendirmek, büyükbaş besi hayvancılığı tesisi yatırımı için uygunluğunu tespit etmek ve yatırımcılarda yatırım fikri oluşturmak amacıyla KUZKA tarafından hazırlanan "Kastamonu İli 100-250-500 Baş Büyükbaş Besi Hayvancılığı Tesisi Ön Fizibilite Raporu" yayımlandı.

Ön fizibilite raporu, yatırımcılara yol göstermek amacıyla Kastamonu ilinde 100-250-500 Baş Büyükbaş Besi Hayvancılığı Tesisi kurulmasının uygunluğunu tespit etmek, yatırımcılarda yatırım fikri oluşturmak ve detaylı fizibilite çalışmalarına altlık oluşturmak üzere Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinasyonunda faaliyet gösteren Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı tarafından hazırlandı.

Raporda; “Kastamonu ilinin nüfusunun yaklaşık yüzde 7'si ve Devrekâni ilçesinin de yaklaşık yüzde 70'i tarım sektöründe faaliyet göstermektedir. 2023 yılı TÜİK verilerine göre Kastamonu'da 274 bin civarında sığır cinsi hayvan bulunmaktadır. Yatırımın yapılacağı Devrekâni ilçesinde TÜİK 2022 verilerine göre 32 binden fazla büyükbaş hayvan bulunmaktadır. Bunların çoğunluğu süt sığırlarından oluşmaktadır. Kastamonu'nun Devrekani ilçesinde yapımı devam eden Tarıma Dayalı İhtisas Besi Organize Sanayi Bölgesi yatırımı, bölgenin ihtiyaç duyduğu entegre üretim altyapısının geliştirilmesine katkı sağlayacaktır. Bu proje ile üreticiler arasında iş birliği artacak, birbirini tamamlayan ve yan ürünleri destekleyen faaliyetler sayesinde hem üretimde verimlilik sağlanacak hem de ekonomik değer yaratılacaktır. TÜİK verilerinde 2004 yılından 2023 yılına kadar Kastamonu ilinde bulunan sığır sayılarına ait grafik gösterilmektedir. Bu verilere göre 2004 yılından 2015 yılına kadar olan zaman diliminde sığır sayısında bir dalgalanma söz konusu olmuş ve 2015 yılında en düşük değerine ulaşılmıştır. 2015 yılında 231 bin dolaylarında olan sığır sayısı ivmeli sayılabilecek bir artışla 2023 yılında 274 bin dolaylarında gerçekleşmiştir. Söz konusu ön fizibilite çalışmasının teşvikler, olanaklar gibi hususlar dolayısıyla kurulmakta olan bir tarıma dayalı ihtisas organize sanayi bölgesinde kurulması planlanmaktadır. TDİOSB içerisinde bulunduğundan ulaşım, haberleşme, su, elektrik, doğalgaz gibi altyapı olanakları bulunmaktadır. TDİOSB içerisinde Şekil 10'da da gösterildiği üzere arıtma tesisi, katı atık ve biyogaz tesisi, dezenfektasyon sevk ve kontrol merkezi ve hayvan tedavi merkezi gibi gerekli altyapının bulunacağı da dikkat alınmalıdır. Devrekâni ilçesi coğrafi yapısı, tarıma elverişli toprakları ve hayvancılığa uygun iklimi ile büyükbaş hayvancılık yatırımları için ideal bir ortam olarak düşünülmektedir. İlçede büyükbaş hayvancılık önemli bir ekonomik faaliyeti teşkil ettiğinden insan kaynağı açısından da nispeten avantajlı olduğu söylenebilir. Kastamonu ilinde 1-2 yaş arası erkek sığır (tosun) ve 1 yaşından küçük erkek sığır (buzağı ve dana) miktarı 2023 yılında toplam 58 bine yakın bir seviyede gerçekleşmiştir. TÜİK verileri incelendiğinde Kastamonu ilinin 81 il içerisinde söz konusu hayvan varlığı konusunda 23’üncü sırada olduğu görülmektedir. Bu anlamda nüfusu da bir değişken olarak düşündüğümüzde sığır besi varlığının yoğun olduğunu söylemek mümkündür” denildi.

Finansal Analiz Bölümü

Raporun finansal analiz bölümünde; “Sabit yatırım tutarına ilişkin hesaplamalar 2.2.2. Diğer Destekler bölümünde bahsedilen IPARD destekleri esas alınarak yapılmaktadır. TKDK tarafından sunulan desteklerde yapılacak besi çiftliği tesislerine ilişkin ‘yatırım kapsamında uyulması gereken koşullar’ belgesinde yer alan aşağıdaki bazı hususlar dikkate alınmıştır. Yatırım öngörüsü yarı açık ahır üzerinden yapılmış olup durak planlanmış şekilde; 6-12 ay beher sığır için durak genişliği en az 0,7m, durak uzunluğu en az 1,2m olarak hesaplanmıştır. Durak ve gübre yolu dahil toplam alan en az 4m² olarak hesaplanmaktadır. 12-18 ay beher sığırlar için durak genişliği en az 0,9m, durak uzunluğu en az 1,45m ve yem yolu dâhil büyüklüğü en az 6m² olarak dikkate alınmıştır. Gezinti alanları da yine 4m² ve 6m² üzerinden hesaplanmaktadır. Revir alanı 50 hayvan başına en az 15,75 m² olarak dikkate alınmaktadır. Yine TKDK kurallarına göre işletmelerin gübresini sürekli olarak biyogaz tesisine veriyor olduğu durumlarda gübre çukuru için aranan şart en az 1 aylık gübreyi depolayacak kadardır. Söz konusu yatırımın içinde bulunduğu TDİOSB’de biyogaz tesisi de olacağı için 1 aylık ihtiyaca göre hesaplanmıştır. İnşaat kalemlerinin hesaplanmasında 20.02.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 2024 yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri tebliği esas alınmış ve Amerikan Doları cinsinden verilmektedir. Tebliğde esas alınan kırılım ise şu şekildedir; II. Sınıf Yapılar, B Grubu Yapılar, Tarımsal endüstri yapıları (Tek katlı, prefabrik beton, betonarme veya çelik depo ve atölyeler, tesisat ağırlıklı ağıllar, fidan yetiştirme ve bekletme tesisleri). Söz konusu yapı yaklaşık maliyetleri KDV hariç ve yüzde 15 genel giderler ile yüzde 10 yüklenici karı dahil olarak hesaplanmaktadır. Arazi-Arsa bedeli Devrekâni TDİOSB Müdürlüğü tarafından belirlenen güncel tutar üzerinden hesaplanarak verilmektedir. Besi parselleri 6da, 11da ve 18da olarak belirlenmiştir. Makine ve Teçhizat giderleri ilgili firmalardan alınan piyasa fiyatlarına göre belirlenmektedir. İthalat ve gümrükleme giderleri ile taşıma, sigorta ve montaj giderleri makine ve teçhizat tutarına dâhil olarak verilmektedir. Etüt ve proje giderleri piyasa araştırmasından elde edilen ortalama bir tutar olarak sunulmaktadır. Canlı hayvan gideri 2 aylık ortalama buzağı ağırlığı üzerinden Edirne Ticaret Borsası ortalama güncel fiyatları baz alınarak hesaplanmaktadır” ifadelerine yer verildi.

Yatırımın Geri Dönüş Süresi

Yatırımın geri dönüş süresi ile ilgili olarak raporda; “Sığır besi işletmesi yatırımının geri dönüş süresi, söz konusu yatırımın büyüklüğüne, yem ve bakım maliyetlerinin durumuna, piyasadaki et fiyatlarına, işletme giderlerine ve dikkate alınacak diğer faktörlere bağlı olarak farklılaşabilir. Sığır besi çiftliği yatırımında büyük çiftliklerde ölçek ekonomisinin etkisiyle daha kısa süreli bir yatırım geri dönüşü sağlanabileceği de düşünülmektedir. Buradan hareketle, yatırıma konu ürünü üreten firmalarla, yani sığır besi çiftliği işletmeleriyle yapılan görüşmeler değerlendirilerek yatırımın tahmini geri dönüş süresinin 100 başlık tesis için yaklaşık 3 yıl, 250 başlık tesis için yaklaşık 2,5 yıl ve 500 başlık tesis için yaklaşık 2 yıl olarak öngörülmektedir” denildi.