Tabip Odası'ndan Yönetmelik Tepkisi

Kastamonu Çankırı Tabip Odası Yönetim Kurulu tarafından Aile Hekimliği hakkında açılama yapıldı.

Kastamonu Çankırı Tabip Odası Yönetim Kurulu'ndan yapılan açıklamada; “Hepimizin malumu olduğu üzere yeni yayımlanan Aile Hekimliği sözleşme ve ödeme yönetmeliğindeki değişiklik ve bunun ortaya çıkardığı Aile Hekimi meslektaşlarımızın yaşadığı kaygılar gündem olmuştur. Bu süreç ulusal ve yerel basında yer bulmuş ama gelinen noktada amaçlandığı ifade edilen faydaların ne kadar sağlanabileceği zihinlerde net bir yanıt bulamamıştır. Aksine bu faydalar sağlanamaz ise bunun sorumlusunun ve maddi muhatabının da işin yürütümünü sağlayan Aile Hekimleri ve Aile hekimliğinde çalışanları olacağı kanısı doğmuştur. Bu nedenle Aile Hekimleri ve Aile Sağlığı Merkezi çalışanları 2-6 Aralık tarihinde iş bırakma kararı almıştır. Amacı net olarak ortaya koyulmayan içerisinde çok sayıda soru işareti bırakan Yönetmelik alelacele yürürlüğe alınmıştır. Yayınlanan yönetmelikte söylemlerde de ifade edildiği gibi temel hedef, insanımızın sağlığını korumaya, iyilik halinin devamına, gerekli hallerde tedavi ve rehabilitasyon aşamalarına müspet katkı sunmaktır. Bunun yanı sıra işleyiş, sağlık ekonomisi ve sürdürülebilirlik gibi sistem için fayda sağlamasını beklemekte inkar edilemez bir gerçek olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak günün sonunda gelinen noktada fotoğrafa tekrardan bakıldığında, sanki yönetmeliğin hazırlanmasında ve uygulamasında bilimsel verilere dayalı, günün değişen koşullarına hızla uyum sağlayabilecek ve sahadan geri bildirimler ile desteklenmiş, tüm paydaşların katıldığı, ortak aklın ürünü bir yönetmelik görünümü alınmadığı imajı daha baskın olarak karşımıza çıkmaktadır. Tartışılarak ortak akıl süzgecinden geçmiş bir yönetmelikle kamuoyunun önüne çıkmak en doğru seçenek iken bu durum ıskalanmış gibi gözükmektedir. Paydaşlar ile yeteri kadar tartışılmayan, Sahada hizmet veren Aile Hekimlerimizin görüşlerine nerede ise hiç yer vermeyen ve Teşkilat taşra yönetimlerinin görüşlerinin yeteri kadar alınmadığı intibaı veren yönetmelik maalesef ki ‘Kervan yolda dizilir' mantığı ile yürürlüğe girmiştir. Burada asıl olan üzüm yemek ise ‘Ne istiyor bu Aile Hekimleri?' sorusunun cevabını verebilmek adına bazı noktaların net olarak ortaya koyulması ve bunun kamuoyu ile paylaşılması önem arz etmektedir” denildi.

‘Hekimler Sistemin Mağduru Olacak Gibi Görünmektedir'

Açıklamanın devamında; “Hekim başına düşen hasta sayısının 3 bin 500'e indirilmesi. Bu madde ile illerde yeni Aile hekimlerine ve dolayısıyla hekimlerin hizmet verecekleri fiziki alanlara ihtiyaç duyulacaktır, Bu noktada taşra teşkilatlarımız bu sürece adapte olurken bir takım zorluklar ile karşılaşacaktır. Özellikle hali hazırda nüfus planlamasında güçlük çekilmekte olup, Hekim başına düşen hasta sayısı dağılımlarında yer yer yoğunlaşma söz konusu iken bazı birimlerde Aile Hekimlerimiz istenilen nüfus sayısına ulaşmakta bile güçlük çekmektedir. Mevcut yönetmelik ile bu durumlar daha sık yaşanır hale gelecektir. Yeni birim, yeni hekim olmadığı için nüfusunu 3 bin 500 altına çekemeyen hekimler sistemin mağduru olacak gibi görünmektedir. Hekim başına düşen nüfusun aşağı çekilmesi ile birlikte hali hazırda verilen teşvik uygulaması nedeniyle maddi kayıpların önüne geçilmesi müracaat sayısının artırması ile olabilecektir. Hastaya ayrılan süre artsın derken hasta müracaat sayısının artması ile sonuçlanabilecek durumlar en önemli problemlerimiz olarak gördüğümüz nitelik/nicelik çatışmasını yeniden gündeme getirecektir. Netice de yeni yönetmelik teşvik almak için hastayı ‘Müşteri' olarak konumlandırma pozisyonuna düşebilir ki bu asla kabul edilemez bir durumdur” ifadelerine yer verildi.

‘Yanlış Bir Bakış Açısı Olarak Karşımıza Çıkmaktadır'

Önerilerini sıralayan Kastamonu Çankırı Tabip Odası; “Her koşulda ve sağlığın her aşamasında nitelik niceliğin önünde tutulmalıdır. Hizmet sunumu, kalitesi kağıt üzerinde kalan rakamlara feda edilmemelidir. Umulan faydanın sağlanması için insan kaynakları göz önüne alınarak genel çerçevesi çizilen düzenlemeler bölgesel olarak İl Sağlık Müdürlüğünün, taşra teşkilatlarının organizasyonunda yapılmalıdır. Her ne koşulda olursa olsun herhangi bir sağlık hizmeti teşvik ile asla ilişkilendirilmemeli, Hekime ve sağlık çalışanlarına hak ettiği ücret sadece eğitim, sorumluluk ve ekonomiye kattığı katma değere göre değil ‘insan yaşamına kattığı değer' üzerinden tek ödeme kalemi şeklinde ve emekliliğine de yansıyacak şekilde yapılmalıdır. Halk sağlığı açısından koruyucu sağlık hizmetlerini güçlendirmeye yönelik bir maddenin teşvik ile ilişkilendirilmesi, Hekime ödenecek ücreti belirleyecek olması asla kabul edilemez. Koruyucu sağlık hizmetlerinin öncelenmesi ve hasta takibinin yapılması amacıyla iyileştirmeyi bu şekilde dizayn etmek oldukça yanlış bir bakış açısı olarak karşımıza çıkmaktadır. Baz alınan bir önceki yılın istatistikleri fikir verir, ancak sağlık politikalarımızı her zaman dinamik durumlar üzerinden güncelleyerek yürütmek durumundayız. Olası pandemiler, epidemiler, nüfus yoğunluğun dağılımı (Yurt bölgeleri, yatılı okul ve kurumlardan yoğun nüfusa sahip ASM'ler) bu süreçte mutlaka göz önüne alınmalıdır. Dolayısıyla salt olarak bir önceki ayın/yılın verisi yaklaşımı muğlak ve sahanın dinamik pratiğini yansıtmayan bir ölçek olacaktır. Uygulanması keyfiyete bağlı olarak mağduriyetler doğurabilir. Hedefimiz bir sonraki yıl, en az evvel ki sene kadar sağlık kuruluşuna müracaatı sağlamak mı? yoksa sağlıklı toplum geliştirerek sayıyı azaltmak mı olmalıdır? Tabi esas olan sağlıklı toplum ve toplum sağlığının korunmasıdır. Sağlık hizmetlerinin geliştirilmesinde sağlık okur yazarlığının toplumda yaygınlaştırılması için çalışmalar yapılmalı gerektiği anda en doğru yerden insanımızın müracaatının yönünde çalışmalar yapılmalıdır. Özellikle kronik hastalıkları bulunan vatandaşlarımıza danışmanlık hizmeti verilerek, gerçek ihtiyaç halinde, en hızlı şekilde hizmete ulaşması sağlanmalıdır. Yoksa üç kere gittin az olmuş, 10 kere gittin çok olmuş, direkt Devlet hastanesine gitmişsin bunun faturasını da Aile hekimliği sistemi üzerinden ve ağırlıklı olarak ta Aile Hekimine keserek dizayn etmek kanımızca çok sağlıklı bir yaklaşım değildir” ifadelerini kullandı.

‘Bu Formül İçin Tıp Çaresiz'

Açıklamanın devamında; “Kronik hastalıkların tanı aşamasından sonra takibi açısından; ülkemizde başarılı bir uygulama örneği olarak karşımıza çıkan KETEM gibi “ayrı” birimler kurulmalı, ayrı bir istihdam sağlanmalı ve bu birimler Aile Hekimliği ve/veya 2. Basamak ile entegre çalışmalıdır. Aylık, yıllık tarama algoritmaları oluşturulmalı ve bu birimin takibinde olan hastaların ihtiyaç halinde hangi seviyede gerek varsa (1. basamak, 2. basamak)hizmete ulaşmaları sağlanmalı. Hasta açısından zaman ve Devletimiz açısından ‘sürdürülebilir sağlık ekonomisi' yönünden kayıplar, israf en aza indirilmelidir. Hasta hekime ‘lüzumu halinde' her koşulda en hızlı şekilde ulaşabilmelidir. Bu noktada Dünyada gerçekten şanslı ülkelerden birisiyiz. Hastalarımız birçok noktada hizmete ulaşmakta ciddi bir imkana sahip. Ancak bunun sürdürülebilir olabilmesi içinde mutlak suretle yeni düzenleme ve organizasyonlara ihtiyacımız var. Bizim şuan aldığımız asgari sağlık hizmetini bir sonraki nesillere en az bu seviyede, ideal olarak daha iyi bir düzeyde devretmek noktasında hasta ve hekim olarak yani toplumun tüm bireyleri olarak sorumlu olduğumuz gerçeğini asla göz ardı etmemeliyiz. İster 1. Basamak, ister 2. Basamak hangi seviyede olursa olsun gereksiz talep ve müracaatları engellemek isteğinin baaşarısız sonuçlanma ihtimalini Aile Hekimliği üzerinden dizayn etmek çok doğru bir yol değildir. Hastanın ‘ihtiyacı halinde' hekime ulaşmasının belli sayılar ile sınırlandırılması ve Hekime yapılacak bir ödeme hesabının asli unsurlardan biri olması asla kabul edilemez. Hekim hastasına ‘az geldin 2 kere daha gelmelisin' ya da ‘daha sene dolmadan 7'den çok geldin bir daha gelemezsin mi' diyecek? Hekim böyle bir şey söylemeyeceğine göre, bunu hekime ödenecek teşvikin bir kalemi haline getirmek ne kadar doğru bir ölçüdür? Kamuoyunun takdirlerine bırakıyoruz. Bir üst kuruluşa ‘ gereksiz' müracaatı Aile Hekiminin başarısızlığı gibi görüp buradan Hekimi cezalandırarak, hastayı Aile Hekimi üzerinden ‘bilinçlendirme' çabasını çok doğru bulmuyoruz. İnsanımızın sağlığının korunması ve hastalarımızın şifası yöneten/çalışan fark etmeksizin tek hedefimizdir, bunda asla iki taraf açısından da şüphe yoktur. Popülizmden uzak kalarak doğru yolu yapmak/doğru yolu göstermek eskilerin tabiri ile işin küllüne vakıf olanların sorumluluğundadır. Memnuniyet kavramının hasta ile hekim ilişkisindeki konumu asla iki tarafında suiistimaline yol açacak bir yerde olmamalıdır. İlacı yazıl-a-mayan, rapor isteği yanıt bulmayan bir hastanın tavrı Hekimin teşvik hesaplamasında yer alması sahada nasıl bir pratik oluşturur bunu iyi hesap etmek gerekir. Akılcı ilaç uygulaması tüm hekimlerin üzerinde mutabık olduğu bir uygulamadır. Bu noktada hiçbir hekimin farklı düşünmediğini bunu önemli bir halk sağlığı hamlesi olarak gördüğünü biliyoruz. Ancak bazı ilaçların reçete edilmesinin sınırlandırılması ile alakalı konunun asıl muhatabı SGK iken bu durumun sanki Aile Hekimlerince alınmış keyfi bir karar gibi gündeme gelmesini doğru bulmuyoruz. Yine lüzumu üzerine yazılan ilaçların dönemsel olarak yoğunlaşabileceği ya da bazılarının tekrarlayan reçetelere girebileceği gerçeğini dinamik olarak yönetmek daha akılcı olacaktır. Yıl ortalaması her zaman bizi doğruya götürmeyebilir, aksine doğru yapılmış bir uygulamayı cezalandırıyor konumuna düşürebilir. En nihayetinde olay gelir ile de ilişkili bir durum arz etmekte olup, ödeme için esas alınan bir formül oluşturulmuş ki gerçekten bu konuda tıp çaresiz… İyi birer sayısalcı olan hekimlerinde bu işin için çıkabileceği yok. Bu formülü çözmek için Matematikçi üstadlardan konsültasyon (yardım) istiyoruz” şeklinde ifadelere yer verildi.

Açıklamada son olarak; “Kastamonu Çankırı Tabip Odası olarak amacı Halk Sağlığına hizmet olan bir yönetmeliğin tesis edilmesi gerekliliğini, tüm Hekimlere ve sağlık çalışanlarına insan yaşamına kattıkları değer ve aldıkları eğitim, sorumluluğun gereği ve karşılığı olan emekliliğe yansıyan tek kalem ödeme sisteminin derhal tesis edilmesini, herhangi bir uygulamanın/yönetmeliğin teşvik, performans gibi adlar ile ilişkilendirilmesini doğru bulmadığımızı kamuoyu ile paylaşmak istiyoruz. Fedakarca çalışan başta Aile Hekimlerimiz olmak üzere, tüm hekimlerimizin ve sağlık çalışanlarının herhangi bir kaygı duymadan, iş ve özel hayatlarını uygun koşullarda sürdürmeye imkan veren, sadece ve sadece işlerine odaklanmaları için oluşturulacak her yönetmeliğin, uygulamanın yanında olacağımızı, oda olarak Makul ve doğru için emek ve çaba sarf etmekten asla imtina etmeyeceğimizi, ortak amacın ‘üzüm yemek' olduğunu bir kez daha vurguluyor, sahada ve uygulamada huzursuzluk oluşturan/oluşturacak ve şu haliyle eziyet gibi görünen bu yönetmeliğin yeniden göz geçirilmesini talep ediyor ve bu noktada Aile Hekimlerimizin yanında olduğumuzu beyan ediyoruz. Vatandaşlarımızı, bu aşamada var olan sistemi daha iyiye götürmek noktasında bizleri yeterinde ikna edememiş bu yönetmeliğe karşı, Aile Hekimlerinin ve Aile Sağlığı merkezi çalışanlarının 2-6 Aralık 2024 tarihlerinde yapacakları haklı talep ve eylemlerine destek olmaya çağırıyoruz” denildi.