14 Yılda 1388 Ev Kül Oldu, 42 Kişi Hayatını Kaybetti!

Kastamonu İl Afet ve Acil Durumu Müdürlüğü’nden (AFAD) tarafından yapılan bilgilendirmede; “Kastamonu ülkemizin en dağınık yerleşimine sahip illerinden biri olup, 13 bin 96 km² alan üzerinde bin 54 köyü ve bağlıları ile birlikte 3 bin 500’den fazla yerleşim birimine sahiptir. Yüzeyinin yüzde 70’i ormanlarla kaplı olan İlimizde köylerimizin yaklaşık yüzde 90’ı orman köyüdür. Geleneksel ahşap mimarisine sahip bitişik nizama yakın evler, köylerimizin yaygın yerleşim tipini oluşturmaktadır. Ahır, samanlık, kuruluk, ambar gibi müştemilat arazi sınırlaması nedeniyle köy evlerine de yakındır. Evlerimizde kurulan elektrik iç tesisatlarının yüzde 90’ından fazlası 1975’li yıllarda kurulmuş olup, priz, kablo, sigortaları vb. bileşenleri eski olup, hayat koruma üniteleri de birçok evde bulunmamaktadır. Evlerimizdeki elektrik tüketim hesaplamaları bu yıllardaki teknolojik gelişme düzeyine göre hesaplanmıştır. Günümüzde evlerde kullanımı gittikçe yaygınlaşan ve yüksek elektrik tüketen ütü, soba, fırın, ısıtıcı, şofben cihazlar, eski elektrik tesisatlarına sahip evlerde kullanımı yangın risklerini artırmakta ve evlerde elektrik tesisatı kaynaklı yangınlara yol açmaktadır. İtfaiye raporlarından çıkarılan analizlere göre köylerimizde elektrik tesisatlı kaynaklı nedenler yangınların ana nedenidir. Yangınların ana nedenlerinde Elektrik Kontağı yüzde 58, Soba ve Baca yangınları yüzde 18, diğer sebepler yüzde 15, kuru ot yakılması yüzde 5 ve yıldırım düşmesi yüzde 3 olarak tespit edilmiştir. Merkeze uzak, bitişik nizamlı, ahşap yapı özellikli, kalabalık köylerde çıkan yangın çok sayıda evin yanmasına sebep olmaktadır. Her yıl ortalama 80 adet köy (konut) yangını ile karşılaşılmaktadır. Bu sürede 561 köyde en az 1 kez yangın meydana gelmiş, köylerin yüzde 53’ü bu afeti yaşamıştır. Köylerin İlçe İlçe Merkezlerine Uzaklığı fazladır. Köy İçerisinde yangın söndürmede kullanılabilecek yeterli miktarda söndürme alt yapısı yoktur. Köy evlerinin etraflarında odun yığılması yaygın bir adettir. Tüp mazot gibi maddeler ilçe merkezlerine uzaklık gibi sebeplerle köy evlerinde stoklanmaktadır. Köylerde geçici-yazlıkçı ikamet edilen boş ev sayısı fazladır. Boş veya metruk evlerde, kabloların kemirgenler tarafından yenmesinden dolayı oluşan ark kaynaklı elektrik tesisatından başlayan yangınlar sıklıkla görülebilmektedir. Merkez ilçede ve ilçelerde İtfaiye eksiklikleri (Arazöz-tanker Eksikliği-spring-merdiven) söz konusudur. İtfaiyenin uzak, engebeli köylere ulaşması zaman almakta bu durum yangını büyütmektedir. Köylerde hidrant, su deposu, vana, yangın dolabı az sayıdadır. Önleyici tedbirler kapsamında İl Özel İdaresi’nce köylerimizde 380 yangın valfi, 99 dolap ve 100 adet hortum verilmiştir. Orman Bölge Müdürlüğü marifetiyle 263 adet tanker orman köylerimize dağıtılmıştır. Bin adet 6 kg yangın tüpü yine bu süreçte İl Özel İdaresi ve Afet ve Acil Durum Müdürlüğü vasıtasıyla köylerimize dağıtılmıştır. ORKÖY iç tesisat yenileme projesi ilimizde yaygınlaştırılmaya çalışılmaktadır. Tosya ilçesi köylerinde birbirine bitişik yerleşim özellikleri, coğrafi şartlar, hane sayısı fazlalığı ve ahşap yapı stoku dolayısıyla yangın sayısı ve yangında yanan ev sayısı daha fazla olduğu dikkat çekmektedir. Köy yangınları sivil mimariyi yok etmektedir. Geleneksel Kastamonu köy evlerinin içerdiği kültürel doku bu yangınlarda yok olmaktadır. Yangınlarda tüm ev eşyaları yanmakta, aileler için büyük ekonomik kayıplar ortaya çıkmaktadır. Ayrıca AFAD Başkanlığı acil yardım ödeneği göndermek zorunda kalmakta, beslenme, barınma gibi gündelik hayatı normale dönmesi için ilgili kurumlarca kamu maliyesinden olacak şekilde harcamalar yapılmaktadır. Köy yangınlarında ahır, samanlık, tarım aletleri de yanarak kullanılamaz hale gelmekte, tarımsal üretim kaybı söz konusu olmaktadır. Yangın sonrasında evlerin yapılacağı, yeni yerleşim alanlarının bulunmasında sorunlar yaşanmaktadır. Kadastro çalışmaları 1980 yılında yapıldığı için, yeni imar mevzuatında mevcut yere ev yapılması da mümkün olmayıp yeni uygun alan bulunmasında güçlükler yaşanmaktadır. Bazı yangınlar ormanlık alanlara sıçrayabilmektedir. Son 14 yılda meydana gelen yangın adedi ve yangında hayatını kaybeden insan sayısı aşağıda verilmiştir. Özellikle yatağa bağımlı vatandaşlarımız yangında hayatını kaybetmektedir” denildi.

Ayrıca AFAD’tan paylaşılan verilere;  2010-2024 yılları arasında çıkan yangınlarda bin 388 ev yanarken, 42 vatandaşta bu yangınlarda hayatını kaybetti. 

‘Merkeze Bağlı 61 Köyümüzde Bu Çalışmayı Başlattık’

Köy Yangınları Önleme Farkındalık ve Eğitim Çalışması kapsamında Bostan köyündeki programa katılan Vali Meftun Dallı ise; “İlimizin yüzde 72’si ormanlarla kaplı. Toplam 3 bin 668 yerleşim yerimiz var. Bunlardan bin 54’ü köy, diğerleri köylerimizin bağlıları. Köylerimizin bazılarında tamamı olacak şekilde, bazılarında bir kısmı olacak şekilde ahşap evlerimiz var. Bu evlerin çoğunda elektrik tesisatları çok eski. Bunların yenilenmesi lazım. Yenilememiş zaman içerisinde. Eskiden bir lamba bağlıyken tesisata, ilerleyen yıllarda mevcut tesisatın kaldıramayacağı pek çok yeni cihaz bağlıyorlar. Elektrik şebekesi de bunu kaldıramadığından yangınlara sıkça sebep oluyor. Fakat bütün yangınların sebebi de elektrik tesisatları değil tabii ki, bunu da belirtmek lazım. Baca temizlikleri yapılmıyor. İnsanların yıllardır oturmadığı evlerde sonrasında sobayı yaktığı zaman baca yangınlarına sebep oluyor. Ya da insanlar büyükşehirlerde doğalgazlı, kaloriferli evlerde yaşamaya alışıyor, daha sonra köyüne gelince sobayı yakıyor, unutuyor, yangına sebep oluyor. Sonuçta ahşap bu evler tedbirli olmak lazım. Evlerinde oturmayan vatandaşlarımız şalterleri indirsinler, elektriklerini muhakkak kapatsınlar. Gelme imkanı olmayanlarda köy muhtarını ya da tanıdıklarını arayıp elektriklerini kestirirlerse, bununda köylerimizde meydana gelen elektrik kaynaklı yangınların önlenmesinde kısmen de olsa fayda sağlayacaktır diye düşünüyoruz. Bu yangınlara karşı ilgili kurumlarımızla ekipler oluşturduk. Merkeze bağlı 61 köyümüzde bu çalışmayı başlattık. Taşköprü, Araç gibi köyleri ilçe merkezine yönelik ilçelerimizde de kaymakamlıklarımız aracılığıyla bu çalışmayı planlıyoruz. Arkadaşlarımız vatandaşlarımızı bilgilendiriyorlar” diyerek çalışmada emeği geçenlere teşekkür etti.